Elleboog uit de kom (Dislocatie)

Behandelverloop bij een spaakbeen dat uit de kom is

Na de diagnose wordt er als eerste de radiale kop teruggezet in zijn oorspronkelijke plek. Dit kan op twee manieren.

Gesloten reductie

Een gesloten reductie door middel van een handmatige repositie techniek. Bij het terugzetten van het spaakbeen hoor en voel je vaak een klik. Als dit goed gaat, kun je meestal na een half uur je arm weer normaal bewegen en is er geen verdere behandeling nodig. Bij kinderen is het makkelijker om het gewricht handmatig terug te zetten, omdat de gewrichten van kinderen flexibeler zijn. Wanneer er een hoge spierspanning is of wanneer er heel veel pijn is, wordt er gebruik gemaakt van spierverslappers of wordt de elleboog onder narcose teruggezet.

Open reductie

Een open reductie door middel van een operatie. Er wordt voor een operatieve-behandeling gekozen als er ook andere verwondingen zijn of als de gesloten reductie niet is gelukt. Hierbij wordt het spaakbeen weer op de juiste plek gezet door de chirurg.

Soorten dislocaties en de behandeling daarvan

De hersteltijd en behandeling varieert op basis van de ernst van de dislocatie en of er een operatie nodig is. Wanneer een spaakbeen uit de kom is zijn er vier opties:

Zondagsarmpje

Een zondagsarmpje komt voor bij kinderen onder de 5 jaar. Bij een zondagsarmpje is de elleboog uit de kom geschoten. Deze blessure heeft deze naam gekregen omdat vroeger mensen nog veel naar de kerk gingen op zondag. De kinderen wilden dan niet altijd mee en werden aan een gestrekte arm meegetrokken. Hierna geven ze pijn aan in de arm en willen ze de arm niet meer gebruiken. Dit komt doordat bij kleine kinderen de pezen rondom de elleboog nog wat flexibeler zijn waardoor deze makkelijker uit de kom schiet.

Een (huis)arts zal kijken of de elleboog helemaal uit de kom is of dat hij al zelf terug is geschoten. Wanneer het spaakbeen ook daadwerkelijk uit de kom is zal deze eerst worden teruggezet.Hierna is de ergste pijn over en kan het kind zijn arm weer normaal gebruiken. Echter is het wel belangrijk om hierna wat voorzichtiger te zijn, omdat de kans dat het nog een keer voorkomt vergroot is. Zodra dit vaker gebeurt kan er blijvende schade in de elleboog overblijven.

Het is belangrijk om zelf op te letten dat je het kind niet aan de armen optilt, maar onder de oksels. Ook wordt er geadviseerd om het kind niet aan het armpje mee te trekken.

Subluxatie

Bij een subluxatie is het spaakbeen voor een deel uit de kom geschoten, maar is daarna ook gelijk weer teruggeschoten. In de meeste gevallen kun je na een paar uur tot een paar dagen de arm weer optimaal gebruiken. Wij kunnen de arm wel nog ondersteunend tapen als deze instabiel aan voelt en/of pijnlijk is. Verder kunnen wij je helpen om de spieren rond om de elleboog te trainen zodat de kans kleiner is dat het nog een keer gebeurt.

Volledige luxatie

Hierbij is het spaakbeen helemaal uit de kom en schiet niet meer vanzelf terug. Nadat deze is teruggezet is het belangrijk dat de arm rust krijgt om te herstellen. Probeer activiteiten die de elleboog zwaar belasten en pijn doen te vermijden, zoals zwaar tillen, op de elleboog liggen en duw en trek bewegingen. Zodra deze activiteiten geen pijn meer doet kan je langzaam de belasting opvoeren.

Wij zullen gaan krachttrainen met jou om de spieren rondom de elleboog sterker te maken. Hiermee voorkomen wij dat dit niet nog een keer gebeurt. Er wordt een trainingsschema gemaakt die bij jou en jouw doelen past. Hieronder zijn ook wat oefeningen te vinden die je thuis kan doen. De hersteltijd kan enkele weken tot maanden duren. Dit hangt af van de ernst van de blessure.

Volledige luxatie met complicaties

Vaak zijn er ook nog andere verwondingen als het spaakbeen uit de kom is geraakt. Zoals bijvoorbeeld een botbreuk, pees scheur of bloedvatschade. Wanneer er meerdere verwondingen zijn wordt er gekozen voor een chirurgische aanpak.

Bij een operatie kunnen ze bijvoorbeeld een pin in de onderarm zetten wanneer deze gebroken is of een pees opnieuw vastzetten als deze gescheurd is. Na de operatie mag u de arm minimaal 6 weken niet gebruiken. Daarna kan je voorzichtig beginnen met het revalidatieproces.

Het duurt meestal 3-6 maanden voor de elleboog weer volledig en pijnvrij gebruikt kan worden. Wanneer mensen uit het gips of de mitella komen houden ze vaak een sterke bewegingsbeperking over of krachtsverlies (atrofie).

Zodra je uit het gips/mitella komt kunnen wij beginnen met de bewegingsbeperking in de elleboog te herstellen. Wij doen dit doormiddel van mobilisatietechnieken. Door te mobiliseren rek je de spieren en het kapsel rondom het gewricht zodat de beweging weer mogelijk wordt. Mobiliseren kan op twee manieren; actief en passief.

Bij passieve mobilisatie beweegt de therapeut de arm en/of elleboog. Bij actieve mobilisatie worden er oefeningen gedaan waarbij de patiënt zelf de elleboog beweegt. Deze oefeningen geef je dan ook mee voor thuis. Dit zullen wij doen tot dat de strekbeweging weer helemaal terug is, dit kan tot 8 weken duren.

Daarnaast kan er net zoals bij een volledige luxatie krachttraining worden gegeven. Na de lange periode van rust na de operatie zal de kracht flink verminderd zijn. Wij zullen jou gaan begeleiden tijdens het trainen. Hiervoor wordt krachttrainingsschema gemaakt worden zodat wij jou kunnen helpen de kracht in de arm te herstellen.

Oefeningen na de operatie van het spaakbeen

Na een lange periode van rust is de kracht in de arm verminderd. Hiervoor kun je oefeningen doen om de kracht terug te krijgen. Het is belangrijk om dit langzaam op te bouwen om overbelasting te voorkomen. De volgende oefeningen zijn makkelijk om thuis te doen.

Als er sprake is van een bewegingsbeperking van de elleboog kun je de volgende oefeningen doen:

• Het volledig buigen en strekken van de arm (eventueel met hulp van de andere hand)
• Met de elleboog in 90 graden gebogen de onderarm naar binnen en naar buiten draaien (eventueel met hulp van de andere hand)

Om de arm spieren te trainen kun je de volgende oefeningen doen:

• Het buigen van de elleboog met weerstand (dit kan met een elastiek, een dumbbell, de andere hand of iets anders wat je thuis hebt liggen)
• • Het strekken van de elleboog met weerstand. Dit kan je op verschillende manieren doen:
• Tricep push down: Maak een elastiek vast op een hoge plek (bijv. tussen de bovenkant van deur). Grijp het elastiek vast en trek het elastiek naar beneden tot de arm volledig gestrekt is. Doe dit met 1 arm tegelijk.
• Tricep kickback: Buig voorover met een gewicht in elke hand. Hou de armen naast je lichaam en strek je arm naar achteren.

Voor de onderarm en pols kun je de volgende oefeningen doen:

• Ga zitten met je arm in 90 graden gebogen op je been met de handpalm naar boven. Neem een gewichtje in de hand en buig de pols.
• De hierboven genoemde oefening kan ook andersom. Dezelfde houding alleen nu met de handpalm naar beneden. Strek de pols met een gewicht in de hand.
• Ga staan en buig je elleboog weer 90 graden. Draai de onderarm met een gewicht in de hand. Hierbij beweeg je dus met de handpalm naar boven en draai je die daarna weer naar beneden.

Diagnose van een spaakbeen dat uit de kom is

De diagnose van een spaakbeen die uit de kom is wordt gesteld op basis van herkenbare symptomen tijdens het intakegesprek. Meestal is er voor de diagnose van een spaakbeen dislocatie geen röntgenfoto nodig tenzij er wordt vermoed dat er ook andere verwondingen zijn of als de symptomen niet duidelijk genoeg zijn.

Symptomen van een spaakbeen dislocatie

De symptomen van een subluxatie en een volledige luxatie verschillen niet heel veel op een paar punten na. De symptomen zijn als volgt:

Subluxatie

– De pijnlijke arm wordt dicht tegen het lichaam gehouden in een licht gebogen positie
– De gewonde arm wordt ondersteund met de andere hand
– Onwil om de arm te gebruiken
– Pijn in de arm die moeilijk te lokaliseren is
– Meestal géén blauwe plekken, zwelling of misvorming te zien in de arm

Volledige luxatie

Bij een volledige luxatie zijn de symptomen vaak hetzelfde maar wel iets heftiger.

• Houd de arm dicht tegen het lichaam in licht gebogen positie
• Ondersteund de gewonde arm met de andere hand
• Onwil om de arm te gebruiken
• Wél vaak blauwe plekken, zwelling of misvorming te zien in de arm
• Meestal een val of ongeluk aan vooraf gegaan

Hoe voorkom je dat het spaakbeen nog een keer uit de kom schiet?

Het is belangrijk voor ouders om hun kind niet aan de arm op te tillen of hard aan een gestrekte arm mee te trekken. Wanneer een kind ouder is dan 5 jaar is de pees die om de radius heen zit meestal sterk genoeg, en gebeurt dit niet meer.

Wanner de elleboog instabiel is kunnen wij als fysiotherapeut helpen door de spieren rond om de elleboog te trainen. Hiermee voorkom je dat de elleboog nog een keer uit de kom schiet.

Wat houdt een dislocatie van het spaakbeen in?

Bij een dislocatie (luxatie) van het spaakbeen is deze ontwricht ten opzichte van de bovenarm. De dislocatie van het spaakbeen kan je opdelen in drie gradaties, namelijk: subluxatie, volledige luxatie en luxatie met complicaties.

Oorzaken van een radiuskop luxatie

De meest voorkomende oorzaken zijn:

–       Vallen op uitgestrekte arm
–       Een ongeluk zoals een auto-ongeluk
–       Kinderen die aan de arm worden getrokken of aan de arm worden opgetild.
–       Instabiele elleboog